Bayramları Kıymet Bilmek
Ramazan ve Kurban bayramları Müslümanlar için kutsal ve özel zamanlardandır. Bayramlar; ibadet, sevinç, mutluluk, birlik, beraberlik, paylaşma, yardımlaşma, affetme, hoşgörü, güler yüz, sevgi, saygı, yetime, kimsesize, yoksula ve fakire sahip çıkma, ziyaretleşme, yeme içme, eğlence… günleridir. Kısaca pek çok dini, milli, ahlaki ve kültürel değerin canlı bir şekilde ailede ve toplumda yaşandığı müstesna günlerdir.
Hz. Peygamber bayramların birlik beraberlik içerisinde kutlanmasını istemiştir. O, güne kadın ve çocuklarında katıldığı bayram namazıyla başlamış, ziyaretlere gitmiş, ikramları kabul edip ikramlarda bulunmuştur. Bayram günlerinde çocuklara, yetim ve öksüzlere, kimsesizlere daha fazla ilgi göstermiş, onları sevindirmiştir. Ayrıca İslam’a uymayan bayram kutlamalarına izin vermemiş, bunları reddetmiştir.
Küreselleşen dünyada seküler hayat tarzının yaygınlaşmasıyla birlikte birçok dini, milli, ahlaki ve kültürel değerin algılanmasında ve yaşanmasında yozlaşmalar ortaya çıkmıştır. Artık insanlar bu değerleri teoride önemsediklerini, çocuk ve gençlere kazandırmak istediklerini söyleseler de günlük hayatın pratiklerinde farklı bir durumla karşılaşılmaktadır. Bireysel ve toplumsal hayatta yaşanan bu değişim bayram algısını da değiştirmiştir. Artık bayramlar ruhuna pek de uygun olmayan bir şekilde kutlanmakta hatta kimi zaman kutlanmamaktadır. Bugün bayram denilince kimilerinin aklına ilk gelen şey tatil olmakta, ona göre planlar yapılıp bu günler yaşanılmaktadır.
Hâlbuki bugün, seküler hayat tarzının kuşattığı günlük yaşamımızdan bir süre olsun kurtulup kendimize gelmemize, asıl değerlerimizi hatırlamamıza her zamankinden çok daha fazla ihtiyaç duymaktayız. İşte ruhuna uygun kutlandığında bizim bu ihtiyacımızı karşılamakta fırsatlar sunan özel günlerdir bayramlar.
Bayramların diğer bir yönü de değer ve davranış kazanmada (kazandırmada) önemli bir işleve sahip olmalarıdır. Bayramların bu yönünü hatırlamak, bayramlara eğitim günleri olarak da bakıp bu çerçevede bayram günlerini değerlendirmek bireysel ve toplumsal hayat açısından önemlidir. Çünkü bayramlar çocuk ve gençlere dini, milli, ahlaki ve kültürel değerlerin kazandırılmasında bizlere imkânlar sunmaktadır.
Dünyada birçok din ve toplumda bayram günleri dinin müntesiplerine öğretilmesi ve değerlerin kazandırılması açısından önemli araçlar olarak görülmekte, bu doğrultuda planlar yapılarak özelliklede çocuklara ve gençlere bu tecrübe yaşatılmaktadır. Din eğitiminde dini bayram ve özel günler ön plana çıkarılmakta, çocuklara bunlar hakkında bilgiler verilmektedir. Mümkünse bu günleri bizzat yaşamaları sağlanarak, bayramların çocukların ve gençlerin hiç unutamayacakları günler olması için gayret sarf edilmekte, bu vesileyle bireylerin dini şahsiyet ve kimlik kazanmasına katkı sağlanmaya çalışılmaktadır.
Bireylere değer kazandırmak, bireylerin kültürleşmesini ve sosyalleşmesini sağlamak eğitimin temel hedeflerindendir. Çocukların sosyalleşmesi, kültürleşmesi ve karakter gelişiminde önemli yer tutan bayramlar, eğitimin hedeflerinin gerçekleşmesine katkı sağlamaktadır. Bayram günlerinde çocuklar ve gençler bizzat tecrübe ederek istenilen birçok değer ve davranışı kazanabilmekte, kültürleşmekte ve sosyalleşmektedir.
Bayramlar ailede ve toplumda duygusal birlikteliğin oluştuğu, insanlar arasında bu birlikteliğin en yoğun yaşandığı günlerdir. Özellikle çocuklar bu tür sosyal ortamlarda aile ve toplumla daha güçlü iletişim kurabilmekte, bu sayede değer ve davranış kazanmaktadır. Bu noktada duygu eğitimi boyutu da oldukça önemli olan din eğitimi açısından bayramlar büyük bir fırsattır. Çocuklar ailede ve çevrede gördüklerini taklit ve özdeşleşme yoluyla öğrenmekte ve zamanla bu öğrenmeleri onların yaşam tarzı haline gelmektedir. Bu sebepten öncelikle yetişkinler bayramların anlamını idrak ederek o günleri ruhuna uygun şekilde yaşamalıdır. Çocuklara da bayramın ne olduğu anlatılmalı, onu idrak etmeleri sağlanmalı ve çocuklar bayram kutlamalarının her aşamasına aktif bir şekilde katılıp değer ve davranışları tecrübe etmelidir. Bu sayede istenilen birçok değer ve davranış daha kolay ve kalıcı bir şekilde kazandırılabilecektir.
Sonuçta bayramlar insanların inandığı değerlerin pratiğe daha fazla yansıdığı, insanlar arası iletişimin en güçlü olduğu günlerdir. Dolayısıyla bayramlar bir eğitim fırsatı olarak da görülüp değerlendirilmelidir. Bayramların değer ve davranış kazandırma noktasında sunduğu fırsatlardan faydalanmak, hem bizler hem de geleceğimiz olan çocuklar için oldukça önemlidir.
Bayramlar çocukların aklından çıkmayan günler olmalıdır…
13/06/2018
