Medine’de İntihar Eden Dihkan Çocukları
İnsanların başından geçen olayların sonraki nesiller tarafından öğrenebilmesi ancak tarih ilmi çerçevesinde mümkündür. Bu çerçevede her şeyi kendi kaynağı olarak kullanabilme yetisine sahip olması da tarih ilminin ne kadar geniş bir perspektif ve yelpazeye sahip olduğunu göstermektedir. Kutsal kitaplar, anıtlar, paralar, arşiv belgeleri, anlaşma nüshaları hatta sözlü edebiyat tarih ilmi açısından önemli kaynaklardan bir kaçını oluşturmaktadır.
Söz konusu İslam tarihi ve Müslümanlar olunca kullanılan kaynaklar adeta bir çığ yumağına dönüşmekte ve devasa bir birikim karşımıza çıkmaktadır. Müslüman toplumların tarihinde eldeki kaynaklar çerçevesinde ilginç yaşanmışlıklar ve tarihi olaylar bulmak hem araştırıcı hem okuyucu için heyecan verici olmaktadır. Hz. Peygamber’in hayatı ile başlayan İslam’ın serüveni 15 asra yakın geçmişinde hem Müslümanlar hem de bu toplum içerisinde yaşayan diğer din mensupları açısından ilginç örnekler barındırmaktadır. Bunların kimi sevindirici kimi üzücü olsa da bilme ihtiyacı ve duygusu insanı her zaman kendisine çekmeyi başarmıştır.
İslam medeniyeti içerisinde kurulan ve çok kısa bir macerası olmasına rağmen yaptıklarıyla ilmi tartışma ve araştırmaların gündemini her zaman meşgul eden Emeviler dönemi pek çok ilginç olaya sahne olmuştur. Bu olaylardan birisi de devletin kurucusu Muâviye b. Ebî Süfyân zamanında yaşanan bir intihar hadisesidir. Muâviye’nin Horasan bölgesine tayin ettiği valilerden birisi de Hz. Osman’ın oğlu olan Said b. Osman’dır. Said b. Osman bölgedeki önde gelen kişi ve yöneticilerin devlete bağlılığını teyit etmek maksadıyla yaptığı barış anlaşmasını devam ettirmek için rehin alma yöntemine başvurmuştur. Kaynaklar rehin alınan kişilerin Sâsânîler döneminde yerel yönetici anlamına gelen dihkanların çocukları olduğunu kaydetmektedir. Said b. Osman bölgedeki görevi bitip Medine’ye dönünce barışın devam etmesi için bu dihkan çocuklarını da beraberinde götürmüştür.
Said görevinin sona ermesinin ardından Medine’ye gelmiştir. Söz vermiş olmasına rağmen serbest bırakmadığı bu rehinelere yün elbiseler giydirmiş ve onları hurma bahçelerinin sulanması ve yeni kuyuların açılması gibi işlerde kullanmıştır. Bu dihkan çocukları damarlarında dolaşan soylu kan gereği bu duruma daha fazla dayanamamış ve bir duvarın gölgesinde dinlenen Said’in üzerine duvarı yıkarak onu öldürmüşlerdir. Akabinde ise ellerindeki ipleri boğazlarına dolayarak intihar etmişlerdir. Bir rivayete göre ise Medine dağlarına sığınmış ve burada kendilerini kuşatan Medinelilere teslim olmadıkları için açlıktan ölmüşlerdir.
Hz. Peygamber’in huzurunda Medine gibi İslâm’ın kalbi olan bir şehirde böyle acı olayların yaşanması üzücü fakat bir o kadar da ilginçtir… Kimine acı kimine ölüm fakat herkese ibret…
20/01/2022
