Kader Dergisi’nin Yeni Sayısı Vesilesiyle: Hakikat Nedir?
15 yılı aşkın bir süredir yayın hayatında KADER Dergisi.. Ve yurt içi ve dışından birçok önemli ismin akademik çalışmalarının yer aldığı oldukça büyük bir hafızaya sahip.. Geçtiğimiz günlerde yeni sayısı yayınlandı. Bu vesileyle, Türkiye’de ilk online dergilerden olan KADER’in baş editörü olan Prof. Dr. Şaban Ali DÜZGÜN’ün bu sayımız için kaleme aldığı editöryal metni sizlerle paylaşmak istedim.. Hocamızın önemli bir kavramdan söz ettiği yazı şöyle:
“Konuşma özgürlüğü ve hakikati dile getirme olarak Yunan ve Roma metinlerinde karşılaştığımız bir terim var: Parrhesia. Kelimeyi meşhur eden M. Foucault, ‘Kim hakikati söyleyebilir?’, ‘Hangi konuda hakikat söylenebilir?’, ‘Parrhesia’nın iktidarla ilişkisi nedir?’ ve ‘Hakikati söyleyeni nasıl bir son bekler?’ sorularını sorarak kelimenin imanla ve siyasetle ilişkisini kurar ve bu alanlarda hakikati dile getirenin muhtemel sonuna ilişkin yorumlarda bulunur. Hakikati dile getirmek, doğruyu dile getirmekten farklıdır. Hakikat agorada/kamusal alanda dile getirilebilecek bir şeydir ve hakikat, içinde eleştiri barındırmaktadır. Parrhesia’da konuşmacı; aldatma yerine dürüstlüğü, sahtelik yerine hakikati, emniyet yerine ölümü, yaltaklanma yerine eleştiriyi, kendi çıkarını koruma ve kayıtsızlık yerine ahlaki ödevi tercih eder.
Hakikati dile getirmek, özgürlüğün dışavurumu olduğu için, aynı zamanda bir etik meselesidir. Hakikati söylemek aynı zamanda bir dürüstlük meselesidir. Bu da hakikati dile getirenin buna öncelikle kendisinin inanmasını ve hakikati eğip bükmeden dile getirmesini gerektirir. Yani cesaret hakkında söylev yetmez, cesur olmak da gerekir. Tıpkı Sokrates’in savunmasında dile getirdiği gibi:
“Atinalılar! Parlak ve gösterişli deyimlerle söylevler çekecek değilim. Yalnızca dilimin ucuna gelen sözcükleri allayıp pullamadan söyleyeceğim. İçinizden kimse benden doğrudan başka bir şey beklemesin.”
Hakikati söylemenin taşıdığı risklere rağmen bunu kamusal alanda seslendirme cesareti gösterenlerin yanı sıra; Kur’an hakikati batıl olanla karıştırarak pazarlayan söz kalpazanlarından da bahsetmektedir. Bunun için kullandığı terim iltibastır (Bakara, 42; Al-i İmrân, 71; En‘âm, 9, 65, 137). Aynı şekilde hakikati gizleyerek insanlara parlatılmış geçmiş ve gelecek pazarlayan yanaşık tipolojilerden de bahsedilmekte ve bunlara kuranâ (tekili karîn) adı verilmektedir (Fussilet, 25). İlahi mesajdan/hakikatten yüz çevirenlere bir şeytanın musallat edileceği (Zuhruf, 36) ve onun ilgili kişinin sıkı bir dostu olacağı (karîn) ve onu cehennemî bir yaşama sürükleyeceği (Kâf, 23) anlatılmaktadır. Hakikati hem batılla karıştıran hem de aslı astarı olmayan geçmiş ve gelecek kurgularıyla insanları güdümlerine alan iki farklı hakikat tahripçisine karşı ise Kur’an insanları uyarmaktadır.
Hakikatin insanlarla doğrudan paylaşılması gerektiğini, bir yayın ilkesi olmanın ötesinde, bir etik prensip olarak benimseyen KADER ekibi olarak, bu girişin günümüzde her zamankinden çok daha büyük anlamlar taşıdığına inanıyorum. Elinizdeki sayının hakikatin hepimize temel yol gösteren olarak tebellür etmesine hizmet etmesini temenni ediyorum. Sayımıza yazılarıyla katkıda bulunan bütün yazarlarımıza müteşekkirim. Yazıların teslim alınıp yayın aşamasına kadar büyük özveriyle katkıda bulunan editörler kurulundaki arkadaşlarıma emekleri için teşekkür ediyorum.
Yeni sayımızın kültür dünyamıza katkıda bulunması ve hayırlar getirmesi dileklerimle…”
Hocamızın tüm dileklerine katılıyor ve hakikatin bütün yalınlığıyla bize yol göstermesi ve yarınımızı bugünümüzden daha hayırlı kılmasını temenni ediyorum.
Dergimizin bu sayısına ulaşabileceğiniz link ise şu şekildedir:
https://dergipark.org.tr/kaderdergi/issue/46338
Tuğba GÜNAL
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi,
Kelam Anabilim Dalı, Araştırma Görevlisi,
