Siyer Çalışmalarının Hedefi Nedir?

Semîr Murâd

(çev: Asım Sarıkaya)

Siyer yani Hz. Muhammed (sav)’in hayatı, insanlık tarihinin en büyük kıssalarından biridir. Zira o, insanların en hayırlısı, peygamber ve elçilerin sonuncusudur. Çok sayıda âlim, Hz. Peygamber’in hayatına ihtimam göstermiş ve sayısız eser telif etmişlerdir. Bu eserler Hz. Peygamber’in hayatındaki en önemli olayları öğrenmede güvenilir, sağlam kaynaklar kabul edilir.

Hz. Peygamber’in hayatını her yönüyle Siyer ilmi kapsamaktadır. Şöyle ki, onun doğumunu, çocukluğundaki olayları, o yıllardaki Mekke ve dünyadaki zamanın koşullarını, cehaletin nasıl yaygınlaştığını, kötülüğün nasıl arttığını, inkârcılığın nasıl kabul gördüğünü ele alır. İşte bütün bunlar, bir peygambere ve elçiye gereksinim duyan şartlardır. Sonra siyer, Hz. Peygamber’in nübüvvet öncesi gençliğini ve evliliğini, onun nübüvvetinin ve sorumluluğunun başında ilan etmesi için kendisine gelen vahyi, yine Mekke toplumunu İslâm’a nasıl davet ettiğini ve onun ve sahabîlerin mazur kaldıkları zulümlere nasıl sabrettiklerini anlatmaktadır.

Bu yazımızda, siyer çalışmalarının arkasındaki hedeflerin en önemlilerinden bahsedeceğiz.

Siyer Çalışmalarının Hedefi

• Peygamber’in yaratılıştan gelen sıfatlarını ve ahlakî özelliklerini sana öğretmek, tanıtmak onun hayatını araştırma hedefleri arasındadır. Zira peygamberini tanımayan, bilmeyen hiçbir ümmette, aynı şekilde peygamberini tanımayan bir kimsede hayır yoktur.
• Peygamber’in hayatını öğrenerek, onun yaşamış olduğu hayatın benzeri bir hayat yaşamayı ve onun Allah’ın mesajını bize ulaştırıncaya kadar maruz kaldığı eziyet ve sıkıntıyı öğrenmendir. Böylece ona olan sevgin, muhabbetin artacaktır.
• Peygamber’i hayatını öğrenmen, Kur’ân’ı anlamana katkıda bulunur. Zira Hz. Peygamber’in hayatını, özellikle de ayetlerin nüzûl sebeplerini ve Kur’ân ayetlerinin nâzil olmasına neden olan olayları bilmen Kur’ân’ı sana açıklar, izah eder. Böylece Allah’ın kelâmını gerçek manada, herhangi bir ikilemde kalmaksızın, anlama problemi yaşamaksızın tefsir edebilirsin. Aynı şekilde onun hayatını ve yaşadığı olayları öğrenmek, ayetlerin nüzûl sırasını, yine onların nâsih ve mensûh olanlarını bilmene yardımcı olur.
• Siyer, Hz. Peygamber’in hadislerini yani onun sözlerini, fiillerini ve takrirlerini idrak etmeni sağlar.
• Peygamber’in hayatı, İslâm hukukçusu, fakîh olmana destek olur. Zira fıkıh ilmi, delilere dayanan bir anlayış, kavrayıştır. İşte, Hz. Peygamber’in fiillerinde, uygulamalarında, bir Müslüman’a hükümleri öğreten deliller vardır. Ayrıca onun hayatını, nebevî konumuyla birlikte okuman, İslâm’ın her durum hakkındaki meşru hükümlerini açıklar ve böylelikle İslâm’ın hükümlerini gerçek manasıyla anlayabilir, kavrayabilirsin. Bütün bu zikrettiklerimiz, Siyer râvilerinin bize aktardığı bir olgudur.